|
|
Państwa świata: Bangladesz
Informacje ogólne
| nazwa | Ludowa Republika Bangla Deszu |
| położenie | pd. Azja, nad Zatoką Bengalską |
| stolica | Dakka |
| powierzchnia | 143 998 km² |
| liczba ludności | 127,5 mln (1998) |
| język urzędowy | bengalski, w użyciu angielski |
| jedn. monetarna | taka |
| święto narodowe | 26 marca (rocznica proklamowania niepodległości 1971)
16 grudnia Dzień Zwycięstwa |
| podział administracyjny | 4 prowincje |
| granice | Z Indiami i Birmą |
Kalendarium
| 1526 | obecne tereny dostają się pod panowanie dynastii Wielkich Mogłów |
| od 1740 | Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska przejmuje kontrolę nad większością terytoriów Wielkich Mogołów |
| 1858 | Bengal staje się prowincją brytyjskich Indii |
| 1906 | Powstanie Ligi Muzułmańskiej |
| 1947 | Bengal Wschodni staje się prowincją Pakistanu (P. Wsch.) |
| 1970 | Pakistan Wschodni nawiedzają powodzie i cyklony, ginie 266 tys. ludzi |
| 1971 | marzec: protesty antyrządowe, Pakistan Wschodni ogłasza niepodległość jako Bangladesz, wybucha wojna domowa, Indie udzielają pomocy wojskowej, ostatecznie Pakistan Zachodni ponosi porażkę |
| 1972 | ogłoszenie konstytucji |
| 1975 | prezydent Mudżbur Rahman ginie w zamachu stanu, wprowadzenie stanu wojennego |
| 1978 | Ziaur Rahman wybrany na prezydenta, powstaje Narodowa Partia Bangladeszu |
| 1979 | Zniesienie stanu wojennego |
| 1981 | Rahman ginie z rąk zbuntowanych wojskowych, prezydentem zostaje dotychczasowy wiceprezydent Abdus Sattar |
| 1982 | wojskowy zamach stanu, wprowadzenie stanu wojennego i zawieszenie działalności partii politycznych |
| 1986 | Ershad zostaje wybrany na prezydenta w wyborach wielopartyjnych (pierwsze od 1979), zniesienie stanu wojennego, przywrócenie konstytucji |
| 1987 | Wprowadzony zostaje stan wyjątkowy po wystąpieniach antyrządowych |
| 1988 | Islam religią państwową, zniesienie stanu wyjątkowego, Bangladesz nawiedzają powodzie monsunowe |
| 1990 | Silne wystąpienia antyrządowe, Ershad ustępuje i zostaje aresztowany |
| 1991 | W wyborach parlamentarnych zwycięża Narodowa Partia Bangladeszu; cyklon i powodzie zabijają ok. 130 tys. osób |
| 1996 | Wybory parlamentarne wygrywa Liga Ludowa |
Warunki naturalne
 Bangladesz zajmuje wschodnią część aluwialnej Niz. Hindustańskiej (Nizina Bengalska). Prawie połowę kraju stanowi delta Gangesu, Brahmaputry i Meghny. Większa część powierzchni równinna, nieznacznie wyniesiona nad poziom morza: na pd. 1-2 m (Sundarban), w centrum kraju ok. 12 m i na pn. do 40 m. W SW części G. Czatgańskie (wys. do 1230 m). Wybrzeże Zat. Bengalskiej pod wpływem cyklonów tropikalnych, monsunów i pływów morskich - ulega ciągłym zmianom. Klimat zwrotnikowy wilgotny, monsunowy. Średnia temperatura w styczniu ok. 20° C, w maju 28-30° C; średnia roczna suma opadów od 1800-2000 mm na pd.-zach., do ponad 3000 mm na pn.-wsch.; pora deszczowa od kwietnia maja do września października; częste cyklony tropikalne, zwłaszcza w lecie i na jesieni. Są przyczyną śmierci ludzi i zniszczeń w gospodarce. Bardzo gęsta sieć rzek (gł. dopływy Gangesu i Brahmaputry), łącznie z jeziorami i rozlewiskami zajmuje ok. 8% pow. kraju.Występują duże wahania stanów wód. W lecie poziom wód podnosi się ok. 10 m, powodując często katastrofalne powodzie na większości terytorium kraju. Miejsce naturalnej roślinności (lasy monsunowe) zajmują uprawy; w G. Czatgańskich występują wilgotne lasy równikowe, w pd. części delty Gangesu i Brahmaputry - lasy namorzynowe (największe skupienie na Ziemi) oraz roślinność bagienna.
Gospodarka
Bangladesz jest przeludnionym, słabo rozwiniętym krajem rolniczym, o stałym deficycie żywności, potęgowanym klęskami żywiołowymi. Należy do najbiedniejszych krajów świata. Rozwój gosp. kraju (gł. intensyfikacja produkcji roln. oraz tworzenie infrastruktury społ.) jest oparty na kredytach Banku Światowego oraz darowiznach z USA, Arabii Saudyjskiej i in. krajów (ok. 1-2 mld $ USA rocznie). PKB na 1 mieszk. wynosi ok. 217 $ USA (1989) i należy do najniższych w świecie.
Ludność
Bengalczycy stanowią 98% ludności Bangladeszu (1981). Pozostali to Biharczycy (muzułmanie przesiedleni po 1947 z pn. Indii). Muzułmanie stanowią ok. 87% (1991) ogółu ludności, pozostali to gł. hindusi. 1950-91 liczba ludności Bangladeszu w wyniku wysokiego przyrostu naturalnego (ok. 27 promili rocznie) wzrosła o ponad 78 mln. Przeciętna długość życia wynosi ok. 51 lat i należy do najniższych w świecie. W strukturze płci występuje zdecydowana przewaga mężczyzn nad kobietami (na 100 mężczyzn przypadają 94 kobiety). 67% (1985) ludności to analfabeci. Bangladesz należy do najgęściej zaludnionych (755 mieszk. na km², 1991) i najsłabiej zurbanizowanych krajów świata - ponad 80% ludności mieszka na wsi. Gł. m.: Dakka, Ćittagong, Khulna, Radźszahi, Narajongońdź.
Ustrój polityczny
Republika, czł. bryt. Wspólnoty Narodów.
Warto zobaczyć
|
|
|
Afryka
