|
|
Państwa świata: Gujana
Informacje ogólne
| nazwa | Kooperacyjna Republika Gujany |
| położenie | państwo w Ameryce Południowej, nad O. Atlantyckim |
| stolica | Georgetown |
| powierzchnia | 215,0 tys. km² |
| liczba ludności | 0,85 mln (1997) |
| język urzędowy | angielski |
| jedn. monetarna | dolar gujański |
| święto narodowe | 23 lutego - Dzień Republiki (1970) |
| podział administracyjny | 10 regionów |
| granice | z Surinamem, Brazylią i Wenezuelą |
Kalendarium
| 1814 | Gujanę opanowują Brytyjczycy (wcześniej Holendrzy) |
| 1831 | Powstaje Gujana Brytyjska |
| 1953 | Uchwalenie nowej konstytucji, wybory, brytyjska interwencja w związku z obawami przed przejęciem władzy przez komunistów |
| 1957 | Zawieszenie konstytucji, utworzenie rządu tymczasowego |
| 1961 | Wewnętrzna autonomia |
| 1962 | Starcia Hindusów i czarnych. Wielka Brytania rząda nowych wyborów przed uznaniem niepodległości |
| 1964 | Powstaje rząd koalicyjny siłami Ludowego Kongresu Narodowego i Zjednoczonej Siły |
| 1966 | Niepodległość, nowa nazwa - Gujana |
| 1970 | Gujana republiką, członek brytyjskiej Wspólnoty Narodów |
| 1985 | Pogorszenie sytuacji gospodarczej |
| 1992 | PPP wygrywa wybory parlamentarne |
Warunki naturalne
 Powierzchnia na północy i wschodzie nizinna (na wybrzeżu miejscami bagienna). Na południu i zachodzie rozciąga się Wyż. Gujańska, z najwyższym szczytem Roraimą (2810 m, graniczny z Wenezuelą i Brazylią). Klimat na nizinach północnej Gujany równikowy wilgotny, średnie miesięczne temperatury w ciągu roku 28-29° C; na południu kraju podrównikowy wilgotny; średnia roczna suma opadów od 1200-1500 mm na Wyżynie Gujańskiej do 3000 mm na wybrzeżu. Główna rzeka kraju to Essequibo z dopływami Cuyuni-Mazaruni i Rupununi. Około 85% powierzchni kraju pokryte jest lasami, głównie równikowymi wilgotnymi. Miejscami występują sawanny, w masywie Roraima - roślinność górska, na wybrzeżu - namorzyny.
Gospodarka
Podstawą gospodarki Gujany jest rolnictwo i górnictwo. W latach 1970-80 wysoki stopień kontroli państwowej w gospodarce (w 80%) spowodował zmniejszenie wydobycia boksytów i nieefektywne wykorzystanie inwestycji w szybko mechanizowanym rolnictwie, co przy spadku cen surowców na rynkach światowych doprowadziło do kryzysu. Dopiero reprywatyzacja gospodarki od 1985 przyczyniła się do wzrostu produkcji i eksportu. Gujana korzysta z pomocy Międzynarodowego Funduszu Walutowego w celu przezwyciężenia zadłużenia zagr. (987 mln $ USA w 1989). PKB wynosi 239 $ USA na 1 mieszk. (1989). Gujana należy do Karaibskiego Wspólnego Rynku.
Ludność
Około 51% mieszkańców Gujany stanowią Indusi, ok. 31% - Murzyni, pozostali to głównie Metysi, Mulaci, Indianie oraz biali. Ludność jest rozmieszczona nierównomiernie, gł. zajmuje wybrzeża. Średnia gęstość zaludnienia to 4 mieszkańców na km kw. (jedna z najmniejszych w Ameryce Pd.). Urbanizacja - ok. 47%. Główne miasta: Georgetown, Linden, New Amsterdam. Około 22% ludności zawodowo czynnej jest zatrudnione w rolnictwie.
Ustrój polityczny
Republika. Członek Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Konstytucja z 1980. Głową państwa jest prezydent (desygnowany przez partię zwycięską w wyborach parlamentarnych i wybierany w wyborach powszechnych, 5-letnia kadencja). Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu (Zgromadzenie Nar.) o 5-letniej kadencji, pochodzącego w większości (4/5) z wyborów powszechnych; władzę wykonawczą sprawuje powołany przez prezydenta i odpowiedzialny przed parlamentem rząd z premierem na czele. Premier jest jednocześnie wiceprezydentem.
Warto zobaczyć
|
|
|
Afryka
