|
|
Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873)
(ur. 20 lipca 1797, zm. 6 października 1873)
Polski geolog, geograf i podróżnik.
Urodził się w Głuszynie pod Poznaniem. Ziemie polskie opuścił w 1831 po upadku powstania listopadowego (powodem było nieudane porwanie Adyny Turyno, z którego to powodu musiał uciekać za granicę). Przez Czechy przedostał się do Włoch, gdzie zaprzyjaźnił się z księciem Sapiehą, który później w dowód sympatii zapisał mu spadek, który umożliwił młodemu Edmundowi ukończenie studiów geologiczno-geograficznych w Edynburgu i Heidelbergu. W 1834 r. wyruszył z Liverpoolu w 9-letnią podróż dookoła Ziemi. W trakcie tej podróży:
1834-1835 prowadził wielotematyczne badania przyrodnicze w Ameryce Północnej (Appalachy, Floryda, Meksyk). Najważniejsze odkrycia z tego okresu to złoża rud miedzi w Kanadzie (nad jeziorem Ontario). W Ameryce Południowej badał natomiast tamtejsze wulkany i złoża surowców mineralnych.
1836 prowadził badania geologiczne i obserwacje meteorologiczne w Ameryce Południowej (Brazylia, Urugwaj, Chile).
w roku 1838 kontynuował badania na Hawajach i wyspach Polinezji.
lata 1839-1844 to okres eksploracji Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii.
Podczas pobytu w Australii odkrył najwyższe pasmo górskie tego kontynentu – Wielkie Góry Wododziałowe, a jego najwyższy szczyt nazwał na cześć przywódcy insurekcji Górą Kościuszki. Po południowo-wschodniej stronie gór odkrył krainę, która jest dziś głównym australijskim regionem hodowli bydła. Okazało się też, że odkryta przez niego dolina Latrobe obfituje w pokłady węgla brunatnego, ropy naftowej i złota. Strzelecki opracował mapę geologiczną Nowej Południowej Walii i Tasmanii.
W 1843 powrócił do Europy. W 1845 wydał w Londynie pierwszą naukową książkę o Australii: "Fizyczny opis Nowej Południowej Walii i Ziemi van Diemena". Był członkiem Royal Society of London (od 1853).
Jego imieniem nazwano w Australii pasmo górskie, 2 szczyty, jezioro i rzekę.
|
|
|
o stronie
