Portal geograficzny GeoZone - geografia fizyczna i geografia ekonomiczna, olimpiada geograficzna, matura, testy geograficzne, państwa świata, stolice, dane statystyczne, quizy - serwis geograficzny

	Login: Hasło:
	Mamy już 98127 użytkowników. [rejestracja]

przełom rzeki

fragment doliny rzecznej, gdzie następuje jej przewężenie, dno jest wąskie, a zbocza strome, często urwiste. Przełom powstaje w miejscu, gdzie wody rzeczne napotykają przeszkodę (wzniesienie) i przecinają ją, żłobiąc swe koryto. Wyróżnia się przełomy:

1) antecedentny (przetrwały), powstały wtedy gdy na danym odcinku doliny występowały ruchy wypiętrzające skorupy ziemskiej, ale rzeka zdążyła zerodować teren i dzięki temu utrzymała dotychczasowy bieg (np. przełom Dunaju między Karpatami a Górami Wschodnioserbskimi),

2) epigeniczny (odziedziczony), powstały na obszarze, gdzie pierwotnie dawniej płynąca rzeka rozcięła wzniesienie, następnie cały teren został zasypany osadami i nowa sieć rzeczna stopniowo wcinała się w podłoże, a dotarłszy do rozciętego uprzednio wzniesienia utworzyła przełom,

3) epigenetyczny, różniący się od epigenicznego tym, że nowa rzeka rozcięła kopalne wzniesienie nie rozcięte uprzednio (np. przełom Dunaju przez Masyw Czeski),

4) przelewowy, utworzony w miejscu, gdzie wody rzeki zostały spiętrzone w naturalne jezioro, a następnie przelały się, tworząc nowy odcinek doliny (np. przełom Warty koło Częstochowy),

5) regresyjny, powstały przez cofnięcie się źródeł rzeki i rozcięcie działu wód (np. przełom Soły przez Beskid Mały),

6) strukturalny, powstały w miejscu występowania w dolinie szczególnie odpornych skał (np. przełom Wisłoka przez pas Pogórzy).

Przełom rzeki - słownik geograficzny - pojęcia i terminy geograficzne.
GeoZone.pl © 2004-2025 Damian Nowak i Rafał Czerwonka. [polityka prywatności] [kontakt]