|
|
tektonika
1) dział geologii zajmujący się budową skorupy ziemskiej, zachodzącymi w niej procesami oraz przyczynami i mechanizmami ich powstawania, a także jej ewolucją na przestrzeni czasu (zarówno w skali globalnej, jak i regionalnej). W obrębie tektoniki wyróżnia się mniejsze działy m.in.: geotektonikę - badającą prawidłowości ewolucji tektonicznej Ziemi, tektonika regionalną - badającą budowę wielkich struktur tektonicznych i wzajemne interakcje zachodzące między nimi, a także neotektonikę - badającą współczesne ruchy tektoniczne. 2) budowa tektoniczna skorupy ziemskiej - przestrzenne rozmieszczenie różnych genetycznie i wiekowo struktur skalnych w skorupie ziemskiej (lub jakimś jej fragmencie), a także wszelkie procesy prowadzące do mechanicznych deformacji tektonicznych w jej obrębie. Wyróżnia się 2 podstawowe typy tektoniki: alpejską (ortotektonikę) i platformową (paratektonikę). Tektonika alpejska występuje w obszarach mobilnych (geosynklina), a jej wyrazem są przede wszystkim deformacje ciągłe w postaci nasunięć, fałdów i płaszczowin, rozciągające się na bardzo dużych obszarach (np. Alpy, Himalaje, Andy). Tektonika platformowa jest charakterystyczna dla obszarów stabilnych (platforma, kraton), jej wyrazem są deformacje nieciągłe w postaci uskoków, fleksur, rowów tektonicznych i zrębów (np. system rowów w Afryce Wschodniej). Ze względu na pochodzenie i charakter zjawisk tektonicznych wyróżnia się m.in. tektonikę: intruzywną - związaną z oddziaływaniem na skały intruzji skał magmowych lub zmianami ich właściwości spowodowanych procesami granityzacji, spływową - związaną ze spływami grawitacyjnymi plastycznych mas skalnych z brzegów geosynkliny, ześlizgową - związaną z ześlizgami zwartych kompleksów skalnych, solną (salinarną, halotektonikę) - związaną z przemieszczaniem się plastycznych mas solnych pod ciśnieniem kompleksu skał nadległych i ramową - charakteryzującą się dostosowaniem fałdów, nasunięć i uskoków do brzegów starych, sztywnych masywów skalnych stanowiących masywy oporowe.
|
|
|
o stronie
